Zoals voor te stellen, is het Hebreeuwse denken de oorspronkelijke gedachtegang van de Bijbel. En wat is dan Grieks denken?

Onze wereld is sterk beïnvloed door het Griekse denken, wat al begon met de eerste filosofen, die hun wereld rondom de Middellandse Zee beïnvloedden. Het gaat om deze wereld, waarover Paulus het volgende zegt…
Romeinen 12:2: “En word niet aan deze wereld gelijkvormig, maar word innerlijk veranderd door de vernieuwing van uw gezindheid om te kunnen onderscheiden wat de goede, welbehaaglijke en volmaakte wil van God is.”

Zoomen we in op de praktische zaken, de wereld waarin we leven, de omgang tussen mensen onderling en de mens en de schepping, wat zien we dan?
Diverse documentaires hebben op schokkende wijze getoond hoe we maatschappelijk omgaan met wat de natuur ons biedt. Denk aan de bio-industrie. Kippen worden gebroed in grote warmte-kamers, de kuikens worden als productiemateriaal gesorteerd op kwaliteit. Mannetjes worden achteloos de vernietigingsmachine in gegooid. De vrouwtjes belanden op de lopende band. Vanuit een bak waarop ze terecht komen, worden ze opgepakt en worden de snaveltjes ‘geknipt’. Zo gaat het productieproces zo verder, alsof je met kunststof werkt. Dit heeft toch niets meer met de oorsprong van deze diertjes te maken? Het wordt alleen maar gezien als voedsel. En zo worden de levende dieren ook behandeld.
Het Griekse denken heeft een grote invloed op ons dagelijks leven gekregen. De grote wereldbeheerser Alexander de Grote was een leerling van Aristoteles. Onder diens invloed is het Griekse denken verspreid geraakt in de regio rondom de Middellandse Zee. Zijn opvolger Antonius Epifanus wilde zijn invloed vergroten door het rijk zoveel mogelijk te Helleniseren. Hij gelastte per brief zijn hele rijk om één volk te vormen en de eigen gebruiken op te geven. Ook de joden werden gedwongen zich aan te passen. In het boek van de Makkabeeën wordt het beschreven wat er gebeurde. De invloed van dit denken is sindsdien niet meer verdwenen en beheerst ook ons denken, zowel in de filosofie als ook de theologie en eigenlijk in alles.
Het Hebreeuwse denken is de invloed waaronder de bijbel is geschreven. Wat is nu het verschil tussen twee denkwerelden? Grieks denken kun je in symboliseren met een een rekenmachine en Hebreeuws denken met een plaatje van een berglandschap. Grieks denken staat voor een verschijningsvorm, het is abstract, verstandelijk, onpersoonlijk, afstandelijk en rechtlijnig. Hebreeuws denken staat voor concreet, zintuiglijk, functie, persoonlijk (iedereen is van groot belang), relationeel en meerdimensionaal.
Laten we kijken naar de woorden God en liefde. Grieks denken zegt: God is liefde, Hebreeuws denken zegt: God houdt van jou. Spreken we vaak over wat de waarheid is, dan creëren we dogma’s. Dat is het toppunt van het Grieks denken. Het is waarheid of niet. Vanuit het Hebreeuwse denken ziet iedereen relationeel de liefde van God. Hij is de Waarheid in Persoon. Geweldig is om dan te doorgronden wat Efeze 3 zegt: “samen met alle heiligen”. God is niet te vatten in een boek. Dat zei Johannes al: “Er is nog veel meer dat Jezus gedaan heeft, maar als men het allemaal in bijzonderheden zou gaan optekenen, zou wellicht zelfs de wereld te klein zijn voor de boeken die men dan zou moeten schrijven.” Exodus 20 schreef al dat we van God ook geen gesneden beeld moeten maken. We doen Hem en onszelf daarmee tekort.

Door de Griekse stijl van denken wordt alles letterlijk genomen. Er is geen contact met met de betekenis die in de tekst bedoeld is. Zo kan het voorkomen dat een tekst volkomen onbegrijpelijk wordt vertaald. Wat te denken van de vertaling van Psalm 29:9: 
> De stem van de HEER schudt de bomen, scheurt de schors los van de stam, en in zijn paleis zegt ieder:‘Glorie de HEER.’ (WV95)
> De stem van de HEER doet de hinden kalven en de geiten hun jongen werpen. Majesteit! roept heel zijn paleis. (NBV)
> De stem des HEEREN doet de hinden jongen werpen, en ontbloot de wouden; maar in Zijn tempel zegt Hem een iegelijk eer. (SV)

De betekenis is in het Hebreeuws onzeker. Waar gaat het hier om? Om kracht! Op een Griekse manier vertalen is dus soms de essentie missen!
De invloed van het Griekse denken is ook in de vertaling van de Bijbel merkbaar.  Wanneer men de betekenis hiervan niet heeft begrepen, wordt de gedachtegang van Socrates en de zijnen in de vertaling ingevoerd, terwijl de manier waarop Jezus/Yeshua reageerde totaal andersom was.

Over vrouwen en hun positie
Socrates heeft het denken over vrouwen beïnvloed. Hij vond dat vrouwen het zwakke geslacht waren. Het bewijs daarvoor was volgens hem onder meer zichtbaar in het gedrag van de bijen. Hij stelde dat alle vrouwtjes zich om het mannetje heen drongen. Duidelijk toch? Later werd wetenschappelijk vastgesteld dat het andersom was! Een andere wijsgeer, Aristoteles, zei dat een vrouw tussen mens en dier in zit. Daar komt het Griekse denken over de vrouw uit voort. Bij de Grieken werden er drie soorten vrouwen opgemerkt:
1. Een vrouw thuis om voor het nageslacht te zorgen,
2. de tempelprostituee voor de seks en
3. de hoogontwikkelde vrouw om af en toe mee te praten.

Jezus/Yeshua gaf op positieve wijze aandacht aan vrouwen. Denk aan de Samaritaanse vrouw in Johannes 4. Dat was in die tijd dus ongebruikelijk! Liefde, het hart zoeken, staat centraal in de bijbel.
Het huwelijk is afgeleid van de relatie tussen God en de Gemeente. Tussen Jezus en Zijn bruid. In Genesis 2:18 HSV staat “Ook zei de HEERE God: Het is niet goed dat de mens alleen is; Ik zal een hulp voor hem maken als iemand tegenover hem. In de NBG staat En de Here God zeide: Het is niet goed, dat de mens alleen zij. Ik zal hem een hulp (keneged) maken, die bij hem past.”

Het Hebreeuwse woord keneged kun je ook vertalen als tegenover / tegenover staan, in het oog vallen of parallel aan. God is ook keneged tegenover de mens. Op dezelfde wijze wil God tegenover Israël staan: Op die dag zal het gebeuren, spreekt de HEERE, dat u Mij zult noemen: mijn Man (isji), en Mij niet meer zult noemen: mijn meester (Baäl)! Hosea 2:15 HSV. God eist niet, Hij heeft lief. De vrouw is in de relatie dus een gelijke aan de man. Samen zijn ze één, vormen ze geheel! Ze maken elkaar compleet.

De Bijbel vertelt ons hoe God in relatie staat tot mensen. Waarheid is een relatie tot Yeshua. Hij is een Persoonlijke God, geen begrip, maar werkelijkheid. Het Hebreeuwse denken dus gaat uit van de absolute Waarheid als Persoon. We zien in de bijbel beschrijvingen van die waarheid. Verschillende ervaringen worden er weergegeven. YHWH is de God van Abraham, de God van Izaak, de God van Jacob, de God van jou en de God van mij. Met ieder van ons heeft Hij een unieke relatie en van je eigen ervaringen met Hem mag je spreken. Daarmee geef je Hem de eer en bemoedig je anderen. Het eeuwige leven is Hem te kennen!

Dat is van een heel andere aard dan de beschreven waarheid, in de betekenis van zo is het, zó moet je zien! Dat is het risico van dogma’s.
Wanneer dogma’s tot waarheid worden verklaard, worden andersdenkenden buitengesloten. Laat het naast elkaar bestaan. Waarschijnlijk is het allebei waarheid.

Naast het Hebreeuwse en Griekse denken, hebben we in deze tijd ook nog te maken met het postmoderne denken. Wat zijn de verschillen?

Grieks denkt in zwart-wit, één absolute waarheid
Hebreeuws denkt in waarheid, is relationeel, deel van de absolute Waarheid
Post-modern denkt in alleen een persoonlijke relatieve waarheid.

Hebreeuws denken maakt dat we dan pas gemeente kunnen zijn, wanneer we functioneren als een lichaam, in relationele onderlinge verbondenheid. Die onderlinge verbondenheid maakt ook dat God er zelf voor zorgt dat wanneer we samenkomen ieder iets heeft toe te voegen. Ieder draagt bij aan de opbouw van het lichaam! Niemand is belangrijker dan een ander. De gerichtheid op Christus maakt dat je de ander hoger acht dan jezelf. Zo is ook ieder van waarde!